همه چیز درباره پیوند قلب

قلب حیاتی ترین عضو بدن انسان است به همین دلیل در شرایطی که بنا به دلایل مختلفی دچار نارسایی یا اختلال در عملکرد می شود باید نسبت به درمان یا جایگزینی آن اقدام کرد. با توجه به پیشرفت علم پزشکی و تکنولوژی امروزه از آن دسته از افرادی که دچار مرگ مغزی شده اند اما قلب سالمی دارند کمک می گیرند و در طی یک عمل جراحی پیوندی به قلب فرد بیمار درگیر می شود. این گونه زندگی دوباره ای به جان بیماران قلبی می بخشند. پس در حد توان از این عامل حیات به خوبی محافظت کنید.

پیوند قلب چیست؟

پيوند قلب اصولا در بيماران مبتلا به نارسايي قلبي پيشرفته انجام مي شود. عضو دهنده فقط بايد از انسان هايي كه دچار مرگ مغزي شده اند ولي ساير اعضاي بدن شان از جمله قلب سالم است گرفته شود. فاصله زماني بين پيوند از عضو دهنده به عضو گيرنده حداكثر بين ٥-٦ ساعت مي باشد. در صورت طولاني شدن اين زمان احتمال رد پيوند افزايش مي يابد.

چه كساني در اولويت دريافت قلب هستند؟

پيوند فقط در افراد داراي نارسايي قلبي (افت پمپاژ قلبي معمولا به كمتر از ٢٠٪؜ كاركرد قلب) انجام مي شود. سن فرد گيرنده بايد كمتر از ٦٥ سال باشد.

بيماراني كه به كمك دستگاه هاي كمك كننده پمپاژ قلبي(VAD,ECMO)  زندگي مي كنند يا به دليل حال بد در بيمارستان بستري بوده و داروهاي تزريقي دريافت مي كنند در اولويت دريافت پيوند قلب هستند.

در نتيجه بيماران نارسايي قلبي كه در منزل تحت درمان دارويي بوده در اولويت بعدي قرار دارند.

ممنوعيت پيوند قلب در بيماران قلبي

افراد بالاي ٦٥ سال،بيماران مبتلا به سرطان همزمان، ديابت پيشرفته،نارسايي كليه غير قابل برگشت، سيروز كبدي، هپاتيت c, ايدز، نارسايي ريوي غير قابل درمان، لاغري يا چاقي مفرط، اعتياد ،مشكلات روان پزشكي

قبل از پيوند در صورت پيدا شدن قلب مناسب جهت اهدا تمامي ازمايشات ،تعيين گروه خوني، تعيين سطح انتي بادي انجام خواهد گرفت.

بعد از پيوند بيمار تحت درمان با داروهاي سركوب كننده سيستم ايمني قرار مي گيرد كه عوارض آن ها افزايش ميزان عفونت، چاقي،ب روز ديابت، فشار خون و چربي خون بعد پيوند مي باشد

بيماران پيوندي بايد هر ماه تا يك سال تحت انژيوگرافي جهت نمونه برداري از قلب و تشخيص رد پيوند قرار گيرند

احتمال رد پيوند بسته به نوع شرايط بيمار بسيار متفاوت است و مي تواند از ساعات اوليه پيوند تا چند سال بعد از آن اتفاق بيفتد و در خانم ها كمي بيشتر است.

تعداد موارد پيوند قلب در ايران تقريبا كمتر از ١٠٠ مورد در سال مي باشد.

برخی از دلایل نارسایی قلبی عبارتند از:

• دچار حمله ناگهانی قلبی (سکته قلبی یا MI)
• درگیری به عفونت
• پر فشاری خون
• نارسایی دریچه میترال قلب
• بیماری های مادرزادی قلبی که از بدو تولد همراه نوزاد است.
• ابتلا به آریتمی قلبی یا همان ضربان قلب نامنظم
• استعمال بیش از حد دخانیات و سوء مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی
• سابقه ابتلا به بیماری های مزمن ریه مانند: آمفیزم یا بیماری انسدادی مزمن ریوی
• کم خونی یا همان کمبود تعداد گلبول های قرمز خون

آمادگی های لازم جهت دریافت قلب

بهتر است بدانید همه افراد کاندید پیوند قلب نیستند. اما آن دسته از کسانی که واجد شرایط هستند باید مراحل مختلف پزشکی را طی کنند تا بتوانند چنین عمل مهمی را به خوبی پشت سر بگذارند.

ارزیابی های پزشکی جهت آمادگی برای عمل پیوند قلب

ارزیابی روانشناختی و اجتماعی

برخی از مسائل روانشناختی و اجتماعی که در پیوند اعضا نقش دارند شامل استرس، مسائل مالی و حمایت از خانواده قابل توجه است. این عوامل می تواند تا حد زیادی بر نحوه انجام کار شما پس از پیوند تأثیر بگذارد.

آزمایش خون

برای کمک به یافتن همسان سازی خوب و کمک به بهبود احتمال رد نشدن قلب اهدا کننده، به آزمایش خون نیاز خواهید داشت.

آزمایشات تشخیصی

شما برای ارزیابی ریه ها و هم چنین سلامت کلی خود به آزمایشاتی نیاز خواهید داشت. این آزمایشات ممکن است شامل اشعه ایکس، روش های سونوگرافی، سی تی اسکن، آزمایش عملکرد ریوی و معاینات دندانپزشکی باشد. زنان ممکن است آزمایش پاپ اسمیر و ماموگرافی انجام دهند.

سایر آماده سازی ها ممکن است چندین واکسن دریافت خواهید کرد تا احتمال ابتلا به عفونت هایی را که می توانند قلب پیوندی را تحت تأثیر قرار دهند کاهش دهد.

تیم حاذق و حاضر در اتاق عمل هنگام تصمیم گیری در مورد صلاحیت پیوند قلب، کلیه اطلاعات، سابقه سلامتی، یافته های معاینه فیزیکی و نتایج آزمایش تشخیصی شما را در نظر می گیرد.

هنگامی که به عنوان کاندید پیوند پذیرفته شدید، در لیست قرار خواهید گرفت. وقتی عضوی اهدا کننده در دسترس قرار می گیرد، کاندیداها بر اساس شدت وضعیت، اندازه بدن و گروه خونی انتخاب می شوند. اگر قرار است قلب شما باشد، باید فوراً به بیمارستان بروید تا بتوانید برای پیوند آماده شوید. (بیشتر قلب ها باید پس از خارج شدن از اهدا کننده ظرف 4 ساعت پیوند داده شوند.)

سایر اقدامات پیش از عمل پیوند قلب عبارت اند از:

از شما خواسته می شود فرم رضایت نامه ای را امضا کنید که اجازه انجام جراحی را به شما می دهد. فرم را با دقت بخوانید و در صورت نامشخص بودن سوال کنید.

به محض این که به شما گفته شد که قلبی در دسترس است، نباید چیزی بخورید یا بنوشید.

ممکن است به شما دارو داده شود تا به شما کمک کند تا آرام باشید.

روند جراحی پیوند قلب

پیوند قلب نیاز به جراحی قلب باز و بستری شدن در بیمارستان دارد. روش ها ممکن است بسته به شرایط شما تکنیک جراح متفاوت باشد.

به طور کلی، پیوند قلب این روند را دنبال می کند:

از شما خواسته می شود جواهرات یا اشیای دیگری را که ممکن است در روند کار اختلال ایجاد کند، بردارید.

البسه مخصوص بیمارستان را بر تن خواهید کرد.

جراح با توجه به تخصص و تجربه ای که دارد یک خط داخل وریدی در دست یا بازوی شما برای تزریق دارو و دادن مایعات شروع می کند. کاتترهای اضافی در رگ های خونی گردن و مچ دست شما قرار می گیرند تا وضعیت قلب و فشار خون شما را کنترل کنند و از آن ها نمونه خون گرفته شود. مکان های دیگر کاتترهای اضافی شامل زیر استخوان یقه و کشاله ران است.

یک لوله نرم و انعطاف پذیر برای تخلیه ادرار در مثانه شما قرار داده می شود.

برای تخلیه مایعات معده، لوله ای از طریق دهان یا بینی وارد معده می شود.

اگر موهای زیادی روی سینه شما باشد، تراشیده می شود.

جراحی پیوند قلب در حالی که شما تحت بیهوشی عمومی انجام خواهد شد. در این حین یک لوله تنفسی از طریق دهان وارد ریه های شما می شود. این لوله به دستگاه (ونتیلاتور) متصل می شود که در حین جراحی برای شما نفس می کشد.

متخصص بیهوشی ضربان قلب، فشار خون و میزان اکسیژن خون شما را در حین جراحی کنترل خواهد کرد.

پوست بالای سینه شما با یک محلول ضد عفونی کننده تمیز می شود.

جراح یک برش از مرکز قفسه سینه تا بالای ناف ایجاد می کند.

جراح استخوان سینه را به دو نیم می کند. او دو نیمه استخوان سینه را جدا می کند و آن ها را از هم جدا می کند تا به قلب برسد.

جراح لوله هایی را در قفسه سینه قرار می دهد تا خون شما از طریق دستگاه قلب و ریه در حالی که قلب شما متوقف شده و جایگزین می شود، از طریق بدن پمپ شود.

هنگامی که خون به طور کامل به دستگاه بای پس هدایت شد و توسط دستگاه پمپ می شود، پزشک قلب بیمار را بر می دارد.

جراح قلب اهدا کننده را در محل مورد نظر قرار خواهد داد، وی رگ های خونی را با دقت متصل می کند تا هیچ نشتی ایجاد نشود.

هنگامی که قلب جدید شما کاملاً متصل شود، خون موجود در دستگاه بای پس به قلب باز می شود و لوله های دستگاه خارج می شوند. جراح شما با دست و پا زدن های کوچک قلب را شوکه می کند تا ضربان قلب دوباره شروع شود.

هنگامی که قلب جدید شما شروع به تپیدن می کند، تیم مراقبتی از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل می کند.

جراح استخوان قفسه سینه را مجدد می بندد. سپس پوست روی ان را بخیه می زند.

برای تخلیه خون و مایعات دیگر از قلب به لوله های قفسه سینه وارد می شود. این لوله ها به دستگاه متصل می شوند تا با بهبودی مایعات از قلب خارج شوند. در نهایت بانداژ یا پانسمان استریل اعمال خواهد شد.

بعد از عمل پیوند قلب

مراقبت در بیمارستان

پس از جراحی، شخصی شما را به اتاق ریکاوری یا واحد مراقبت های ویژه (ICU) می برد و به مدت چند روز شما را از نزدیک تحت نظر می گیرد. یک پرستار شما را به دستگاه هایی متصل می کند که ردیابی الکتروکاردیوگرام (ECG)، فشار خون، میزان تنفس و اکسیژن را نشان می دهد. جراحی پیوند قلب نیاز به 7 تا 14 روز بستری در بیمارستان دارد.

یک لوله در گلو خواهید داشت که به دستگاه تنفس (ونتیلاتور) متصل می شود تا جایی که به اندازه کافی ثبات داشته باشید تا بتوانید تنفس کنید. بسته به مورد شما ممکن است چند ساعت تا چند روز از این وسیله استفاده نمائید.

ممکن است با توجه به نظر پزشک تان برای کمک به فشار خون و قلب و کنترل مشکلات خونریزی از داروهای استفاده کنید. با تثبیت وضعیت، پزشک به تدریج کاهش می یابد، سپس این داروها را متوقف می کند.

پزشک مجددا داروهای ضد رد (سرکوب سیستم ایمنی) شما را از نزدیک مشاهده می کنند تا مطمئن شوید که دوز مناسب و بهترین ترکیب داروها را دریافت می کنید.

در آهر پس از اتمام تمامی مراحل پزشک بیمار را برای رفتن به خانه و برنامه ریزی ویزیت بعدی همراهی می کند.

مراقبت در منزل

هنگامی که در خانه هستید، تمیز و خشک نگه داشتن ناحیه جراحی مهم خواهد بود. پزشک دستورالعمل های خاصی برای استحمام به شما می دهد.

سعی کنید حدالامکان فعالیت های فیزیکی خود را به محدود به راه رفتن و نشتسن و برخواستن کنید.

پس از پیوند به ویزیت های مکرر پیگیری نیاز خواهید داشت. این ویزیت ها ممکن است شامل آزمایش خون، اشعه ایکس قفسه سینه و نمونه برداری باشد. در بیوپسی، پزشک شما از یک سوزن نازک برای از برداشتن بخشی از بافت قلب استفاده می کند تا بتواند آن را زیر میکروسکوپ بررسی کند. تیم پیوند برنامه این ویزیت ها و آزمایشات را توضیح می دهد. برنامه توانبخشی ماه های زیادی ادامه خواهد داشت.

در صورت داشتن هر یک از موارد زیر، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید:

• تب، لرز یا هر دو ممکن است نشانه ای از عفونت یا رد پیوند باشد.
• قرمزی، تورم، خونریزی یا تخلیه از محل برش یا هر محل کاتتر
• افزایش درد در ناحیه محل برش
• مشکل تنفس
• خستگی مفرط
• فشار خون پایین

عوارض پیوند قلب

مانند هر عمل جراحی، ممکن است عوارضی نیز رخ دهد. خطرات احتمالی پیوند قلب ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• عفونت
• خونریزی در حین یا بعد از جراحی
• لخته شدن خون که می تواند باعث حمله قلبی، سکته مغزی یا مشکلات ریوی شود
• اختلال در تنفس
• نارسایی کلیه
• نارسایی قلب اهدا کننده
• مرگ

سیستم ایمنی بدن شما ممکن است قلب جدید را رد کند. رد واکنش طبیعی بدن شما به یک جسم یا بافت خارجی است. هنگامی که قلب جدیدی دریافت می کنید، سیستم ایمنی بدن شما به آنچه تهدید خارجی می داند واکنش نشان داده و به اندام جدید حمله می کند. برای زنده ماندن اندام پیوند شده در بدن جدید، باید داروها را مصرف کنید. این داروها سیستم ایمنی بدن را فریب می دهند تا پیوند را بپذیرد و از حمله به آن جلوگیری می کند.

شما باید از داروها برای پیشگیری یا درمان رد کردن تا آخر عمر استفاده کنید. این داروها نیز عوارض جانبی دارند. عوارض آن به داروهای خاصی که می خورید بستگی دارد.

• عفونت فعلی یا مکرر که با درمان بهتر نمی شود
• گردش خون ضعیف در بدن، از جمله مغز
• سرطان متاستاتیک این زمانی است که سرطان از محلی که به یک یا چند مکان دیگر از بدن شروع شده است گسترش یافته است.

بسته به شرایط سلامتی خاص شما ممکن است خطرات دیگری نیز داشته باشد. قبل از جراحی حتماً هرگونه نگرانی را با پزشک خود در میان بگذارید.

نتیجه گیری

با توجه به مطالب فوق الذکر از بهترین متخصص قلب و عروق در شهر محل سکونت تان کمک بگیرید تا هر گونه تهدیدی برای سلامتی تان برطرف گردد.

چنانچه سوال یا نظری در مورد این مقاله دارید می توانید در ذیل در بخش دیدگاه وب سایت مطرح نمائید تا در اسرع وقت پاسخی در خور ارائه شود.

منبع:

https://www.hopkinsmedicine.org/health/treatment-tests-and-therapies/heart-transplant